ปลาไหลของเมืองนิชิโอะ

แบรนด์ประจำท้องถิ่น “ปลาไหลที่ผลิตในอิชชิกิ” (Isshikisan Unagi)

กลิ่นหอมของอาหารจะช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร จึงถือเป็นแหล่งพลังงานในช่วงฤดูร้อนอย่างดี อย่างที่ทราบกันว่าญี่ปุ่นมีธรรมเนียมการกินปลาไหลย่างคาบายากิ (Kabayaki) ในวันโดโยโนะอุชิโนะฮิ หรือวันแห่งวัวในช่วงกลางฤดูร้อน จึงกล่าวได้ว่าสำหรับชาวญี่ปุ่นแล้ว “ปลาไหล” เป็นวัตถุดิบที่สืบทอดต่อกันมาตั้งแต่อดีตราว ๆ สมัยมันโย หากพูดถึงปลาไหล หลาย ๆ ท่านมักจะนึกถึงปลาไหลที่ผลิตแถวทะเลสาบฮามานะ (Hamana) ซึ่งก็ต้องยอมรับว่าในแง่ของความโด่งดังนั้นยังไม่เท่า แต่ถึงอย่างนั้นปริมาณการผลิตปลาไหลของอิชชิกินั้นก็ถือเป็นอันดับต้น ๆ ของญี่ปุ่น ทั้งยังได้รับการรับรองว่าเป็นแบรนด์ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานสิทธิบัตรของญี่ปุ่น (เครื่องหมายการค้ากลุ่มผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น) เช่นเดียวกันกับนิชิโอะมัทฉะ (Nishio Matcha) จึงถือว่าเป็นผลิตภัณฑ์สุดพรีเมี่ยมที่น่าภาคภูมิใจของเมืองนิชิโอะ (Nishio) ดังนั้นเพื่อให้ผู้คนทั่วประเทศได้รับรู้ถึงรสชาติและคุณภาพที่ดีนั้น จึงได้ทำการประชาสัมพันธ์อย่างแข็งขัน ทั้งการไปออกร้านตามงานจัดแสดงผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อทั้งนอกและในเมือง และการจัดเทศกาลปลาไหลมิคาวะ อิชชิกิ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อขยายฐานผู้บริโภค พร้อมกับทำให้แบรนด์เป็นที่รู้จักมากขึ้น มาลองลิ้มรสปลาไหลอิชชิกิให้ได้สักครั้งกันเถอะ

ความรู้และความหลงใหลในปลาไหลกว่าร้อยปี

สำหรับผลิตภัณ์อาหารนั้นจะมีข้อกำหนดเรื่องความปลอดภัยอย่างเข้มงวด ไม่ว่าจะเป็นการจัดการด้านสุขอนามัย การใช้ยากับผลผลิตทางการประมง หรือการเปิดเผยข้อมูลสถานที่ผลิตเพื่อให้สามารถติดตามได้ เป็นต้น เพื่อรักษาความน่าเชื่อถือ ความปลอดภัย และความสบายใจของผู้บริโภคต่ออาหาร ในตำบลอิชชิกิ (Isshiki) เมืองนิชิโอะ (Nishio) จังหวัดไอจิจึงมีการใช้องค์ความรู้ (Know-how) ทางเทคนิคการเพาะพันธุ์ปลาไหลที่เกิดขึ้นจากภูมิปัญญาในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่สืบทอดมากว่า 100 ปี และความทุ่มเทแรงกายแรงใจของผู้เพาะเลี้ยงในการเพาะเลี้ยงปลาไหลรสชาติดีที่ทุกท่านสามารถทานได้อย่างสบายใจ และเพื่อเผยแพร่ปลาไหลแท้ ๆ อย่าง “ปลาไหลที่ผลิตในอิชชิกิ” (Isshikisan Unagi) นี้ให้เป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศจึงได้มีการจัดตั้งสภาส่งเสริมแบรนด์ปลาไหลอิชชิกิพร้อมดําเนินกิจกรรมส่งเสริมให้แบรนด์เป็นที่รู้จักอีกมากมาย

การเพาะเลี้ยงตั้งแต่ตอนเป็นลูกปลาที่เรียกว่าชิราสุ (Shirasu) จนโตเต็มวัย
ปลาไหลที่ผลิตในอิชชิกิ (Isshikisan Unagi) นั้นจะถูกเลี้ยงตั้งแต่ตอนที่ยังเป็นลูกปลาตัวเล็ก ๆ ที่เรียกกันว่า ชิราสุ (Shirasu) ทำให้สามารถรู้ข้อมูล และสภาพการเจริญเติบโตที่แน่ชัดได้ ผู้บริโภคจึงสามารถทานได้อย่างสบายใจ
การตรวจสอบคุณภาพ และปริมาณการตกค้างของยา และเคมีภัณฑ์อย่างถี่ถ้วน
ในการเพาะเลี้ยง สัตว์น้ำอาจมีการเจ็บป่วยจากความเครียดได้ บางครั้งจึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องใช้ยาและเคมีภัณฑ์ในการรักษา ทุกครั้งที่นำปลาขึ้นจากบ่อจะมีการตรวจคุณภาพของปลาไหล และปริมาณการตกค้างของยาแล้วส่งขายเฉพาะปลาไหลที่ปลอดภัยทานได้อย่างสบายใจเท่านั้น
บ่อเพาะเลี้ยงปลาไหลใช้น้ำสะอาดจากแม่น้ำยาฮากิ (Yahagi)
ทุกบ่อเพาะเลี้ยงปลาไหลที่ตำบลอิชชิกิ (Isshiki) จะใช้น้ำใสสะอาดจากแม่น้ำยาฮากิ (Yahagi) ที่ถูกส่งผ่านระบบน้ำประปาที่ใช้สำหรับการเพาะเลี้ยงปลาไหลโดยเฉพาะเท่านั้น ยิ่งปลาไหลเติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่ใกล้เคียงกับธรรมชาติมากเท่าไหร่ ก็จะมีความเครียดต่ำ และเจริญเติบโตได้ดียิ่งขึ้น
มั่นใจในรสชาติ หนังที่นิ่ม และไขมันคุณภาพดีได้
นอกจากการเลี้ยงดูในสภาพแวดล้อมที่ใกล้เคียงกับธรรมชาติแล้ว ยังมีการทำการวิจัยเกี่ยวกับอุณหภูมิน้ำที่เหมาะสมที่สุด และอาหารที่ให้เก็บเป็นข้อมูลไว้อยู่ตลอด ปลาไหลที่ผลิตในอิชชิกิ (Isshikisan Unagi) ที่ถูกเลี้ยงอย่างเอาใจใส่จะมีไขมันคุณภาพดีแทรกอยู่ในเนื้อ หนังนิ่ม มีรสชาติและคุณภาพดีจนได้รับการยอมรับจากผู้ประกอบการทั่วประเทศ

Unagi's history

กล่าวกันว่าการเพาะเลี้ยงปลาไหลนั้นมีจุดเริ่มต้นที่เมืองฟุคากาวะ (Fukagawa) จังหวัดโตเกียวเมื่อปีเมจิที่ 12 (ปี 1879) หลังจากนั้นจึงเริ่มมีการเพาะเลี้ยงปลาไหลแถบโทไค (Tokai) บ้าง จนได้เผยแพร่เข้ามาสู่ตำบลอิชชิกิ (Isshiki) ในปีเมจิที่ 27 (ปี 1894) จากการที่มีการก่อตั้งสถานีทดลองพันธุ์สัตว์น้ำท้องถิ่นแห่งแรกของญี่ปุ่นขึ้นที่นี่ และมีการนำปลาไหลไปเลี้ยงรวมบ่อกับปลาคาร์ฟและปลากระบอก จนกระทั่งปีเมจิที่ 37 (ปี 1904) คุณโทคุคุระ โรคุเบเอะ และคุณโทคุคุระ ฮิโรโยชิซึ่งเป็นส.ส.เขตนั้นได้สร้างบ่อเพาะเลี้ยงปลาขนาด 12 เฮกตาร์หรือประมาณ 75 ไร่ขึ้นที่จิคุบุชินเด็น เขตอิคุตะ หลังจากนั้นมาประชาชนทั่วไปก็ได้เริ่มเพาะเลี้ยงปลาไหลตามมา

การเพาะเลี้ยงปลาไหลที่ตำบลอิชชิกิมีการแพร่หลายอย่างรวดเร็วหลังจากเกิดเหตุการณ์พายุไต้ฝุ่นอิเซวันถล่มเมื่อปีโชวะที่ 34 (ปี 1959) สืบเนื่องจากมาตรการรับมือความเสียหาย และโครงการเปลี่ยนแปลงการปลูกข้าว พื้นที่เพาะปลูกเลยถูกเปลี่ยนเป็นบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ จึงถือโอกาสนี้วางระบบประปาสำหรับเพาะเลี้ยงปลาไหลโดยเฉพาะ ประกอบกับมีการพัฒนาอาหารสัตว์ควบคู่ไปด้วย จึงส่งผลให้การเพาะเลี้ยงปลาไหลมีการพัฒนาอย่างก้าวกระโดด อีกทั้งราว ๆ ช่วงกลางปีโชวะที่ 40 (ราว ๆ ปี 1965) เป็นต้นมา การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแบบใช้น้ำอุ่นเพื่อเพิ่มความอบอุ่น (เรือนเพาะเลี้ยง) มีการแพร่หลาย จึงเกิดการวางรากฐานแนวทางการเพาะเลี้ยงปลาที่ดีมีคุณภาพ และใช้กันมาจนถึงทุกวันนี้
ปลาไหลที่เลี้ยงในสภาวะที่ใกล้เคียงกับธรรมชาติมากที่สุด และได้รับการดูแลอย่างเอาใจใส่จะมีขนาดไม่เล็กไม่ใหญ่จนเกินไป มีหนังนุ่ม และมีไขมันคุณภาพดีแทรกอยู่ในเนื้อจึงจะถูกส่งขายไปทั่วประเทศ

บรรยากาศการส่งปลาไหลขายสมัยไทโช
บรรยากาศการส่งปลาไหลขายในปัจจุบัน

บรรยากาศการส่งปลาไหลขายสมัยไทโช
บรรยากาศการส่งปลาไหลขายในปัจจุบัน

Shipment of Unagi

ปลาไหลที่ผลิตในอิชชิกิที่ถูกส่งขายไปทั่วประเทศ

ฤดูร้อนเป็นช่วงที่การขายปลาไหลเป็นที่นิยมมากที่สุด ตั้งแต่ราว ๆ 1 เดือนก่อนวันโดโยโนะอุชิโนะฮิ หรือวันแห่งวัวในช่วงกลางฤดูร้อนซึ่งมีธรรมเนียมการกินปลาไหล ในวันนั้นจะเริ่มมีการขายปลาไหลที่เรียกว่า “ซุคุอิ” (การช้อนปลาไหล) ซึ่งจะทำโดยการลงไปแช่ตัวอยู่ในบ่อน้ำสูงระดับอก แล้วช้อนปลาไหลขึ้นมา นำปลาไหลเป็น ๆ นั้นไปใส่รวมกันในตระกร้าที่เรียกว่า “โดมัน” หรือข้องใส่ปลาเพื่อรวบรวมก่อนส่งออกสู่ตลาด หลังจากนั้นจะถูกนำไปพักไว้ในน้ำบาดาลเป็นระยะเวลา 2-3 วันเพื่อให้ปลาไหลคายโคลนออกมาแล้วนำไปผ่านกระบวนการเตรียมปลาก่อนจะถูกขนส่งไปยังร้านอาหาร และร้านขายส่งทั่วประเทศ

Isshiki produces about 20% of all the eel in Japan

แหล่งผลิตขนาดใหญ่ที่ครองส่วนแบ่งกว่า 20% ของปริมาณการผลิตทั้งประเทศ

ปัจจุบันชิราสุ (ลูกปลาไหล) พึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติทุกอย่าง กลายเป็นว่าปริมาณการจับลูกปลาชิราสุมีอิทธิพลต่อปริมาณผลผลิตปลาไหลอย่างมาก ปริมาณผลผลิตปลาไหลของจังหวัดไอจิ (Aichi) เมื่อปี 2012 มีจำนวน 4,081 ตัน ซึ่งในจำนวนนั้นมีปริมาณผลผลิตของตำบลอิชชิกิ (Isshiki) เมืองนิชิโอะ (Nishio) ของเราถึง 3,350 ตัน คิดเป็นประมาณ 82% ของปริมาณผลผลิตของทั้งจังหวัด เราจึงเป็นแหล่งผลิตขนาดใหญ่ซึ่งครองส่วนแบ่งการตลาดถึง 20% ของปริมาณผลผลิตของทั้งประเทศเลยทีเดียว เรียกได้ว่า 1 ใน 5 อันดับแรกของปลาไหลที่ผลิตภายในประเทศก็คือ ผลผลิตของอิชชิกินั่นเอง

ตั้งแต่ช่วงสิ้นปีไปจนถึงช่วงฤดูใบไม้ผลิ ปลาชิราสุ (ลูกปลาไหล) ที่เกิดบริเวณใกล้ ๆ กับร่องลึกมาเรียนาทางฝั่งตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกจะว่ายตามกระแสน้ำอุ่นคุโระชิโอะ โดยมีจุดหมายปลายทางคือแม่น้ำญี่ปุ่นนั่นเอง เมื่อใกล้เวลาพลบคล่ำ ปลาชิราสุจะมารวมตัวตามแสงไฟ ถือเป็นภาพบรรยากาศที่พบเห็นได้บ่อยในฤดูหนาวที่ตำบลอิชชิกิ (Isshiki)
ปลาไหลเป็นปลาที่กินเก่ง ใน 1 วัน จะกินอาหารราว ๆ 2% ของน้ำหนักตัว (ตอนที่โตเต็มวัย) ปกติจะให้อาหารสูตรผสมที่มีปลาป่นเป็นส่วนผสมหลัก นำมาผสมเข้ากับน้ำและน้ำมันปลา ให้วันละ 2 รอบเช้า-เย็น จนกว่าจะมีขนาดตัวโตประมาณ 100 กรัม อย่างไรก็ดี หากปลาไหลดูป่วยบ่อย จะต้องหยุดให้อาหาร และติดตั้งกังหันน้ำเพิ่ม

เมื่อปลาไหลจะเจริญเติบโตเป็นปลาโตเต็มวัย (น้ำหนัก 200-300 กรัม) เจ้าของฟาร์มก็จะมาจับขึ้นจากบ่อด้วยมือ การส่งขายจะมีการกำหนดราคาให้เข้ากับราคาตลาด (ราคาขายส่ง) หากตลาดอิ่มตัว บางครั้งก็ต้องยอมขายแบบขาดทุน
ปลาไหลที่จะขายส่งให้ร้านค้า จะถูกแบ่งเกรดตามคุณภาพ และความใหญ่ ปลาไหลจะถูกนำไปแบ่งใส่พาชนะทีละ 5 กิโลกรัม และนำไปปล่อยให้อยู่ในน้ำบาดาลเป็นเวลาหลายวัน แล้วถึงจะเอาเลือดและของเสียออกจากตัวปลา ซึ่งจะส่งผลให้เนื้อปลายังมีความสด สิ่งนี้จะเรียกว่าการอิคิจิเมะ (การเตรียมปลา)
ปลาไหลที่ถูกอิคิจิเมะ (การเตรียมปลา) เป็นระยะเวลาหลายวันจะถูกบรรจุในถุงพลาสติกหนา ๆ พร้อมกับออกซิเจนและน้ำแข็งโดยแบ่งบรรจุเป็นถุงละ 10 กิโลกรัม หลังจากนั้นจะถูกบรรจุลงในกล่องลังขนาด 20 กิโลกรัม แล้วนำไปแปะฉลากว่า “ปลาไหลสด” ก็จะได้ปลาไหลอิชชิกิที่พร้อมส่งขายไปทั่วประเทศแล้ว

PR & Events

มันเท็นคุง (Manten-kun)
มันเท็นคุงเป็นตัวการ์ตูนมาสคอตปลาไหลที่ถูกสร้างขึ้นในปีเฮเซ 18 (ปี 2006) โดย “สมาคมวิจัยปลาไหลอิชชิกิ” ซึ่งก่อตั้งโดยผู้เพาะเลี้ยงปลาไหลรุ่นใหม่ โดย “มัน” มาจากคำว่า “มัน” ที่แปลว่าปลาไหล และ “เท็น” จากคำว่าสวรรค์หรือ ฟ้า ซึ่งมีความหมายที่เชื่อมโยงกับวลีที่ว่า พุ่งทะยานขึ้นสู่อย่างรวดเร็วเหมือนปลาไหลที่พุ่งขึ้นเหนือน้ำ มันเท็นคุงจะเข้าร่วมทำกิจกรรมมากมายตั้งแต่ “งานเทศกาลปลาไหลมิคาวะอิชชิกิ” ที่จัดขึ้นภายในท้องถิ่น ไปจนถึงงานอีเวนต์ที่จัดทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด หากพบเห็น “มันเท็นคุง” ก็อย่าลืมทักทายกันนะ
เสื้อยืดลายปลาไหล
สมาคมวิจัยปลาไหลอิชชิกิได้ดำเนินกิจกรรมประชาสัมพันธ์ โดยมีจุดประสงค์เพื่อขยายฐานผู้บริโภคปลาไหลอิชชิกิที่ผลิตในท้องถิ่นตน จึงได้จัดทำเสื้อยืด และสติกเกอร์ขึ้นมา ดีไซน์ของเสื้อยืดจะตกแต่งอักษรคันจิคำว่า “ปลาไหล” (Unagi) อยู่ที่อกด้านซ้าย ตรงกลางหลังมีคำว่า “ปลาไหล” (Unagi) เป็นอักษรฮิรางานะ ที่แขนเสื้อวาดลายตัวการ์ตูนมาสคอตที่มีผ้าคาดบนหัว เสื้อนี้มีวางขายอยู่ที่สหกรณ์การประมงปลาไหลอิชชิกิ ใครที่สนใจสามารถสอบถามสี ไซส์ จำนวนในสต็อกได้
สมาคมส่งเสริมแบรนด์
ปริมาณการผลิตปลาไหลของเมืองอิชชิกิครองอันดับ 1 ของญี่ปุ่นมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปีโชวะที่ 58 (ปี 1983) ความตั้งใจและความทุ่มเทของผู้ผลิตทำให้สามารถครองตำแหน่งอย่างมั่นคงเสมอมาควบคู่ไปกับการรักษาคุณภาพและปริมาณ ทั้งนี้ทั้งนั้นเพื่อผลักดันให้เกิดการสร้างแบรนด์ให้มีความโดดเด่นแตกต่างจากแหล่งผลิตอื่น ๆ ภายในประเทศยิ่งขึ้น จึงได้มีการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของแบรนด์ท้องถิ่น ขยายฐานผู้บริโภค และทำให้แบรนด์ “ปลาไหลที่ผลิตในอิชชิกิ” (Isshikisan Unagi) เป็นที่รู้จักมากขึ้น โดยมีเป้าหมายไม่ใช่แค่เพื่อผู้เพาะเลี้ยงเท่านั้น แต่เป็นการทำเพื่อส่วนรวมอย่างการสร้างความมั่นคงด้านการจัดการในอุตสาหกรรมนี้ในภาพรวม และการสนับสนุนอุตสาหกรรมท้องถิ่นอีกด้วย

Where to Eat Eel

ไหน ๆ ก็มาเยือนเมืองนิชิโอะ (Nishio) แล้ว ก็อยากให้ทุกท่านได้ลิ้มลองเมนูปลาไหลกัน จึงจะมาแนะนำร้านที่ทุกท่านสามารถไปลิ้มลองทานเมนูปลาไหลในเมืองนิชิโอะได้ อนึ่งเมนูและช่วงเวลาอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ กรุณาตรวจสอบล่วงหน้าก่อนเดินทางไป

ชื่อร้าน	ที่อยู่	เบอร์โทร
ร้านวาโชคุ ชิโอะฮามะ (Washoku Shiohama)	54 Noda Yorikami, Isshiki Town, Nishio City	0563-72-7999
สหกรณ์การประมงปลาไหลอิชชิกิ (ร้านอุนากิโดโคโระอิชชิกิ (Unagidokoroisshiki))	176 Koyabufunae, Isshiki Town, Nishio City	0563-72-9247
ร้านอุนางิ คัปโป มิคาวะ ซันซุยเท (Unagi Kappou Mikawa)	95-10 Sakata Shinden Nishie, Isshiki Town, Nishio City	0120-718-819	รายละเอียด
ร้านชุนไซ วากาโอจิ (Shunsai Wakaoji)	3-11-1 Terazu, Nishio City	0563-59-0177	หน้าแรก
ร้านกริลล์ เรนกะเท (Grill Rengatei)	1-8-15 Terazu, Nishio City	0563-59-2282	หน้าแรก
ร้านนิฮนเรียวริ เกียวโทระ (Nihonryori Uotora)	1-10 Yakushimae, Kamimachi, Nishio City	0563-57-3044	รายละเอียด
ร้านมิจิ โนะ เอคิ นิชิโอะ โอคาโนยามะ (Michi-no-eki Nishio Okanoyama)	105-57 Okanoyama, Ojima Town, Nishio City	0563-55-5821	รายละเอียด
ร้านฟรานซ์ จูโบ โนเอล (France Chubo Noel)	5-1-1 Hananoki Town, Nishio City	0563-54-7767	รายละเอียด
ร้านซูชิโดโคโระ คิคุซูชิ (Sushidokoro Kikuzushi)	3-2 Nagayoshi, Nishio City	0563-57-2205	รายละเอียด
ร้านทามากาวะ (Tamagawa)	Nishio-shi, Tokutsugi-cho, Myodaiji 26-1	0563-57-8400
ร้านฟุคุโจ/ฟุคุนากะเท (Fukucho/Fukunagatei)	127 Yoshida Aratame, Kira Town, Nishio City	0563-32-0112	รายละเอียด
ร้านฮิไรอุนางิเท็น (Hirai Unagi Ten)	41 Aioi Town, Nishio City	0563-57-2410
ร้านอุนางิ โนะ คาเนมิตสึ (Unagi No Kanemitsu)	30-3 Fujie Jaike, Isshiki Town, Nishio City	0563-73-6688	หน้าแรก